Günümüzde artık çok büyük ve derin geçmişe sahip otomobil markalarının kendi logolarını taşıyan araçlarının motorlarını bile kendilerinin üretmedikleri bir otomotiv sektörüyle iç içeyiz. Hatta günümüze, bile gelmeden onlarca yıl önce aynı motoru, aynı şasi parçalarını, hatta birebir (ufak makyajlar dışında) aynı platformun üzerine aynı kaporta parçaları ile oluşturulmuş bir çok otomobil mevcut. Örneğin, nispeten güncel ve belirgin olduğu için Renault ve Nissan kardeşliği hakkında detay vermek kimseyi şaşırtmayacak, olabilir dedirtecektir. Fakat başka bir örnekte olduğu gibi 1999 model bir Volvo S40 ve yine aynı model bir Mitsubishi Carisma'nın tamamen aynı ön yürüyen aksam parçaları ile üretildiğini burada okursanız muhtemelen şaşıracaksınız. Bahsedilen iki araçtan birisinden sökülen fren diskinin, rot başının yada amortisörün diğerine birebir takılabildiğini görecek kadar konuyu merak ederseniz ikna da olacağınızı düşünüyoruz. Başka bir örneğe geçelim. 2008 model bir Ford Mondeo'nun yine aynı model bir Land Rover Freelander 2 ile aynı fren sistemini kullandığını da söyleyelim. Fren diskleri, balataları, kaliperleri hepsi tamamen aynı mühendislik ile tasarlanmış, aynı fabrikada üretilmiş ve aynı amaca hizmet etmektedir. Verilebilecek sayısız örnek ile sizleri daha fazla yormadan OEM yedek parça nedir ve yukarıda yazılanlar ile nasıl bir ilişkisi vardır açılamaya başlayalım.
Öncelikle OEM kelimesinin açılımı ile başlayalım "original equipment manufacturer" kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Türkçe çevirisini yapacak olursak "orijinal ekipman üreticisi". Bir aracın üreticisinin aynı zamanda orijinal ekipmanları üretmesinden daha doğal bir şey olamaz. Kendi üretmiyorsa da yukarıda örnekler verdiğimiz gibi ortaklık yaptığı başka bir markadan satın alıyordur. Belki bir çoklarının sandığı yada bize sorduğu gibi, bir otomobil markası kendi logosunu taşıyan bir aracın hiçbir değişebilir temel parçasını kendisi üretmiyordur. Ne dersiniz? Bu son ihtimal bir hayli uzak gözükse de geçerli olan da budur. Devasa otomotiv endüstrisi içerisinde hiçbir otomobil markası temel şasi parçaları (bazı markalar için geçerli) ve motor bloğu gibi unsurlar dışında, kapı döşemesinin klipsinden, filtreye, direksiyonun içindeki hava yastığından, fren balatasına kadar hiçbir parçasını kendisi üretmez. Otomobil markaların ürettiği şey tasarımdır, mühendisliktir. Üzerine çalıştıkları kavramlar, teknoloji, çevrecilik, ekonomi gibi oluşumlardır. Bu kadar basite indirgemek belki doğru değil ama konumuz yedek parça ve üretilecek yedek parçanın üretimi ve hatta kalitesi ile değil mühendislik ölçütleri ile ilgilendiklerini söylemek de hatalı olmayacak. Örnek bir yedek parça seçelim ve bu OEM ne demek açılayarak tüm anlattıklarımızı bağlayalım. Örneğimiz elektrikli araçlar dahil hepsinde var olan "fren balatası" olsun. Bir otomobil üretileceği zaman, marka kalitesine güvendiği yada ekonomik çıkarlarının uyuştuğu bir fren balatası üreticisinin kapısını çalar (Brembo, TRW, Ferodo vs.. yüzlercesi) ve daha önceden kendi mühendisliği ile kriterlerini, tasarımını, ölçülerini belirlediği bir fren balatası üretmesini ister. Üreteceği araç sayısı ve dünya genelindeki servis ağını da hesaba katarak bir üretim adedi belirler. Üretilen balatalar üzerine markanın logosu basılarak markaya teslim edilir. Üretici otomobil markası bunların bazılarını fabrikada montajını yaptığı araçlada kullanılır, bazılarını da üzerinde kendi logosu olan kutulara koyarak servis ağına dağıtımını sağlar. İşte bu servisten alacağınız parçanın adı orijinal parçadır. OEM yedek parça ise fren balatasını üreten markanın bu sefer kendi kutularına koyarak kendi adıyla sattıkları ürünlerdir. İki ürünün de üretildiği fabrika aynı fakat kimilerine göre otomobil markasının logosunu taşıyanlar daha kaliteli üretiliyor. 100 yılı aşkın süredir tüm dünya otomotiv endüstrisi için üretim yapan bir balata üreticisi, kendi logosuna sahip bir kutuya koyduğu ürünü daha kalitesiz ve handikaplara sahip şekilde üretir mi? İşte bu fikir bize pek cazip gelmiyor. Örneği daha da farklılaştıralım. Yukarıda bir Mondeo ile Freelander'ın, bir Volvo S40 ile Mitsubishi Carisma'nın ortak üretim olduklarını ve ortak bazı parçaları kullandıklarını söyledik. Yedek parçayı üretecek fabrika 3 kalite malzeme mi üretecek? Eğer 3 ayrı kalite yoksa neden 3 ayrı fiyat var. Bir Alman markasının, Meksika'da bulunan fabrikada ürettiği bir araca sahip olup "Made in Germany" yedek parça istemek yada Daewoo'nun Güney Kore'de olan eski fabrikasında üretilen Amerikan markasının logosuna sahip (Chevrolet) bir araç için orjinal Opel yedek parçası istemek gibi karmaşık bir durum.
Copyright © 2020