Hareketini krank milinden alan motorun yardımcı milidir. Dört zamanlı bir motorda krank mili iki tur yaptığında eksantrik mili bir tur yapar. Eksantrik (kam) milinin amacı, supapların açılma-kapanma zamanlarını ayarlamaktır. Motor devriyle orantılı çalışan bu mil, motorun düzgün çalışması için çok ince ayar yapılarak motor üzerine konumlandırılmıştır. Kam milleri yüksek kaliteli karbon çeliklerinden genellikle döküm yöntemi ile imal edilir. Genellikle kaliteli çelik alaşımlarından presle dövülerek yada dökülerek tek parça olarak üretilirler. Mil üzerinde muylular, kamlar ve hareket verme dişlileri vardır.
Kam mili hareketini krank milinden dişli, zincir veya kayış yardımıyla alır. Kullanılan kayışın ismi, motorun hayati parçaları arasında anılan triger kayışıdır. Krank mili ile kam mili arasındaki mesafe çok yakınsa dişli teması ile hareket aktarılır. Dişli ile aktarma aslında en verimli ve sorunsuz sistemdir fakat silindirleri sıra tipli olan motorlarda bu mümkün olamamaktadır. Çünkü aradaki mesafe dişliyle aktarılamayacak kadar fazladır.
V tipi motorlarda ise, dişli kullanılabilir. Sıra tipli motorlarda triger kayışı veya zincir kullanılır. Triger kayışı kopabilir veya sıyırabilir, bu da motorda telafisi olmayan hasarlara neden olabilmektedir. Zincirde ise, kopma daha nadir görülmektedir ve kopma olsa bile araç stop ederek motora zarar gelmesi engellenir. Fakat kayış sıyırdığında hareket devam ettiğinden supap zamanlamaları değişir ve bu da telafisi mümkün olmayan sıralama hatalarına dolayısıyla yanlış zamanda ateşlenen pistonlar nedeniyle krank milinin kırılmasına neden olabilir.
Kam milinin ana görevi belirtildiği üzere supapları açıp kapatmaktır. Üstten eksantrikli motorlarda kam milinin kamları ile külbitörler direkt temas halindedir. Kam mili külbitöre hareket verir, külbitörler ise supapları açar.
Sıkça görülen eksantrik mili arızaları ; Aşınma daha çok kamın ucunda ve yanaklarında gerçekleşir. Uçtaki aşıntı supapların daha az açılmasına; yanaklardaki aşıntı ise, supapların sesli çalışmasına ve erken açılıp kapanmalarına neden olur. Aşınma hızı ve süresi, kam yüzeyinin sertliğine, supap boşluğuna, supap yayı sertliğine ve değiştirilme süresine göre değişir. Supapların açılıp-kapanma zamanlamasındaki en ufak değişim kötü yanmaya, dolayısıyla motorun güçten düşmesine neden olur.
Motor gücünü arttırmayı sağlayan yöntemlerden biride standarttan daha yüksek dereceli eksantrik mili takmaktır. Milin görevi emme ve egzoz supaplarını kontrol etmektir. En eski ve verimli yollardan biri olan eksantrik mili modifikasyonu sonucunda %35 e varan güç artışı sağlanabilir. Yüksek dereceli versiyonlar, supapların açılma ve kapanma zamanlarını uzun tutarak yanma odasına birim zamanda daha fazla yakıt ve hava girmesini sağlar. Dolayısıyla daha fazla yanma gerçekleşir. Bu daha fazla güç anlamına gelir. Milin üzerindeki kamların açıları ve yapısına göre tork yada güç etkilenir. Sivri kam milleri, supapları erken açarak torkun artmasını sağlarken, geniş tepeli kamlar gücü artırmak için tercih edilir.
Yüksek dereceli eksantrik milleri, motorun rölanti devrini de yükseltir. Ancak bunu yaparken motorun rölantide dengesiz çalışmasına neden olabilir. Verimli bir modifikasyon işlemi için, eksantrik milinin dışında supapların hareketini sağlayan diger mekanik ve elektronik parçaların da geliştirilmesinde yarar var. Örneğin supaplar, supap yayları, eksantrik mili kasnakları, beyin programı, ateşleme sistemi gibi.
LIFT : Lift, eksantrik milinin supapları ne kadar bastırdığını gösteren değerdir.
DURATION : Supapın yatağından çıktığı zamanki derece ölçümüdür.
OVERLAP : Giriş ve çıkış supaplarının aynı anda açık olduğu sürenin derecesidir. Giriş eksantrik milinin açılış numarası çıkış eksantrik milinin kapanış numarasına eklenerek hesaplanır.
POWER BAND : Eksantriğin gücünü verimli bir şekilde verebildiği devir aralığıdır.
Copyright © 2020
